ŞİZOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU

Şizoid kişilik bozukluğu temel olarak toplumdan uzaklaşma ve toplumsal ortamlarda daha belirgin hale bir duygusal küntlük ile belirli bir bozukluktur.
Bu hastalar insanlarla ilişkiye girmekten kaçınan ve yalnızlığı seven insanlardır.
Bu davranış kalıbı erken erişkinlikte başlar ve çok değişik koşullar altında kendini gösterir.
Şizoidler, kendi aileleri ile birlikte olmak dahil, sosyal ilişkilerden hoşlanmazlar. Bu nedenle, hemen hiç yakın arkadaşları yoktur. Kitap okuma, TV seyretme, bilgisayar oyunları gibi yalnız yapılan etkinliklerden hoşlanırlar.


Örneğin hasta, işi gereği çok sayıda yüzeysel, mesleki ilişkiyi iyi yürütüyor olabilir. Bir araştırmada, şizoidlerin dernek ve komisyonlarda aktif oldukları, yalnızca yakın ilişkilerden kaçındıkları saptanmıştır.


Şizoid kişilik bozukluğu sıklıkla çekingen ve paranoid kişilik bozuklukları ile bir arada bulunur. Bu hastalar majör depresyon, distimik bozukluk, sosyal fobi geliştirme daha yatkındır.



ŞİZOİD KİŞİLİK BOZUKLUĞU TANI ÖLÇÜTLERİ (DSM-IV)


1-Aşağıdakilerden dördünün yada daha fazlasının olması ile belirli, genç erişkinlik döneminde başlayan ve değişik koşullar altında ortaya çıkan, sürekli, toplumsal ilişkilerde kopma ve başkaları ile birlikte olunan ortamlarda duyguların anlatımında kısıtlılık örüntüsü:

a)Ailesi ile birlikte olmak dahil, yakın ilişkilere girmek istemez ve bunlardan hoşlanmaz.

b)Hemen her zaman yalnız yapılan etkinlikleri yeğeler.

c)Başka biri ile birlikte cinsel deneyim yaşamaya karşı ilgisi ya hiç yoktur yada çok azdır.

d)Zevk aldığı etkinlikler ya hiç yoktur yada çok azdır.

e)Birinci derece akrabaları dışında yakın arkadaşları yada sırdaşları yoktur.

f)Başkalarının övgü yada eleştirilerine karşı ilgisiz görünür.

g)Duygusal soğukluk, kopukluk yada tek düze bir duygulanım gösterir.

2-Yalnızca şizofreni psikotik özellikler gösteren bir duygu durum bozukluğu, başka bir psikotik bozukluk yada bir yaygın gelişimsel bozukluğun gidişi sırasında ortaya çıkmaz ve genel bir tıbbi durumun fizyolojik etkilerine bağlı değildir.




ETYOLOJİ


Şizoid kişilik bozukluğunun etolojisi açık değildir. Şizofreni ile genetik bir ilişkisinin olduğu öteden beri ileri sürülmüştür.
Kişilik özelliği olarak içedönüklüğün genetik geçiş göstermeye eğilimli olduğu bilinir.
Pisikodinamik açıdan, erken dönemlerde, annenin yokluğu yada yetersizliği sonucu obje ilişkilerinin normal gelişim basamaklarına erişmemesinin, şizoid kişiliğe yol açtığı ileri sürülmüştür.



AYIRICI TANI


ŞKB, en çok şizotipal ve çekingen kişilik bozuklukları ile karışır.


ŞKB da toplumdan uzaklaşma ve duygusal küntlük bulunur fakat fazladan düşünce, konuşma ve davranış gariplikleri ile olağandışı algısal yaşantılarda vardır.




TEDAVİ


ŞKB olan hastalar pek tedavi için başvurmazlar. Ancak üste eklenen bir hastalık yada tablonun ağırlaşmasına neden olan bir yaşam sorunu olursa hekime gelir yada getirilirler.

Psikoterapi denenecekse, hastanın hekimle arasında dilediği kadar mesafe bırakmasına izin vermek gerekir.


Destekleyici tutumlar ve topluma girmeyi ödüllendirme gibi davranışçı teknikler kullanılabilir.